عنوان: ارزیابی عملکرد گردشگری مذهبی در تغییر کاربری اراضی مرکزی شهر مطالعه موردی: مشهد، محله عنصری ( بین سال های 1373تا1390 )

چکیده امروزه با شروع قرن بیست ویکم ،گردشگری یکی از پر رونق ترین فعالیت های اقتصادی جهان است وبه قدری در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها اهمیت دارد که اقتصاد دانان آن را صادرات نامرئی نام نهاده اند. یکی از زیر شاخه های صنعت گردشگری، گردشگری مذهبی است که ریشه در باورها واعتقادات دینی مذهبی دارد. بر اساس برآوردی این نوع گردشگری 26 درصد از کل گردشگری جهان را به خود اختصاص داده است. گردشگری مذهبی به علت ویژگی ونیاز های خاص خود باعث ایجاد تغییرات در کاربری اراضی موجود شهری می شود بررسی وضعیت این تغییرات در مقاصد گردشگری از اهمیت بالایی برخوردار است چراکه گردشگری یک فعالیت پایه محسوب می شود بنابراین از نظر زیست محیطی ومدیریتی حساس است و حفاظت ومدیریت منابع برای ادامه حیات،رونق وپایداری نواحی گردشگری امری ضروری محسوب می شود.محله مورد مطالعه این پژوهش محله عنصری مشهد است. این محله از یک طرف به علت مجاورت با بارگاه ثامن الحجج(ع) ، فرودگاه بین المللی شهید هاشمی نژاد و ترمینال مسافربری مشهد در گره گاه ارتباطی شهری واقع شده وظیفه سنگین هدایت واسکان زائران ومسافران را به اماکن زیارتی وگردشگری بر عهده دارد و از طرف دیگر وسعت قابل توجه ای از محله را هنوز بافت مسکونی بومیان ساکن محله تشکیل می دهند لذا این تقابل شهر زائر وشهر مجاور باعث تغییرات در کاربری اراضی این محله به خصوص در دو دهه گذشته شده است. بدین جهت شناسایی این تغییرات وارزیابی نوع سازگاری آن ها در جهت هدایت برنامه ریزی این محله به سوی توسعه پایدار هدف این پژوهش می باشد. روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی– تحلیلی واز شاخه میدانی می باشد به طوری که تغییرات کاربری اراضی محله عنصری در طول دوره پژوهش به صورت میدانی برداشت و بررسی شده است سپس با استفاده از مدل تلفیقی ماتریس سازگاری وahp به ارزیابی نحوه سازگاری اراضی وضع موجود در قالب نقشه های gis پرداخته شده است ونقشه نهایی خروجی این مدل ارائه گشته است در نهایت نیز به جهت آزمون صحت مدل به کار گرفته شده اقدام به طراحی وتکمیل پرسش نامه از افراد ساکن در پلاک های مسکونی که حالت کاملا ناسازگار وناسازگار داشته اند شده است. نتایج حاصل نشان از تغییرات گسترده کاربری مسکونی به سایر کاربری ها از جمله اقامتی ومذهبی دارد همچنین عدم سازگاری کالبدی وزیست محیطی کاربری های ایجاد شده با سایر کاربری های مسکونی محله مشهود است. کلمات کلیدی: گردشگری مذهبی، تغییرات کاربری اراضی، سازگاری کاربری اراضی، مدل تلفیقی gis-ahp ، محله عنصری